Son günlerde Azerbaycan-Ermenistan ilişkileri, bölgedeki siyasi geçişkenlik ve gerilimlerle yeniden alevlendi. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Ermenistan'a yönelik dikkat çekici bir çağrıda bulunarak, ülkenin derhal bir anayasa oluşturması gerektiğini bildirdi. Aliyev, bir an önce adım atılmasının önemini vurgularken, zaman kaybetmenin her iki ülke için de olumsuz sonuçlar doğurabileceğini ifade etti. Bu durum, bölgede uzun süredir beklenen barış sürecine yönelik atılacak adımların önemini de gözler önüne seriyor.
Aliyev'in bu açıklamayı yapmasının birçok nedeni var. Öncelikle, Ermenistan yönetiminin iç siyasi tabloyu yeniden şekillendirme çabaları, Azerbaycan için endişe kaynağı oluşturmaktadır. Aliyev'in açıklamasında, Ermenistan'daki siyasi belirsizliklerin bölgedeki güvenliği tehdit ettiği vurgulandı. Yeni bir anayasanın hazırlanması, sadece Ermenistan için değil, aynı zamanda Azerbaycan’la olan ilişkilerde de istikrar sağlanmasına katkı sunabilir. Anayasa sürecinin başlaması, iki ülke arasında güven oluşturabilen bir adım olarak değerlendirilmektedir.
Uzun zamandır devam eden gerilimlerin sebebi, yalnızca tarihsel ayrılıkların değil, aynı zamanda örf ve âdetlerin, ekonomik dengesizliklerin ve siyasal tercihlerin de etkisiyle şekillenmiştir. Aliyev, bu dengesizliklerin sona ermesi ve her iki tarafın da menfaatlerine uygun bir zemin oluşturulması adına Ermenistan’ın anayasa çalışmalarına hız vermesi gerektiğine dikkat çekti. Ermenistan’daki mevcut siyasi ortamın bu belirsizliği sona erdirmek için elverişli olduğunu söyleyen Aliyev, “Zaman kaybetmeye gerek yok. Bir an önce adım atmalı ve geleceğimizi güvence altına almalıyız” ifadelerini kullandı.
Aliyev’in çağrısının bölgedeki barış sürecini nasıl etkileyeceği henüz netlik kazanmadı. Ancak, uzmanlar bu tür adımların öneminin büyük olduğunu belirtmektedir. Anayasa süreci, yasal bir çerçeve oluşturularak tarafların karşılıklı birliği sağlaması bakımından stratejik bir adımdır. Böylece, gelecekteki olası çatışmaların önüne geçilebilecek, iki devlet arasında kalıcı bir barış anlaşmasına zemin hazırlanabilecektir. Diğer taraftan, bölgedeki aktörlerin bu süreci nasıl değerlendireceği, dolaylı yoldan bölgeler arası ilişkilerin de dinamiklerini etkileyecektir.
Ayrıca, çağrının Ermenistan'daki muhalefet partileri tarafından nasıl karşılanacağı da önem arz etmektedir. Bazı kesimler, mevcut hükümetin bu aşamada anayasa değişikliği ve reforma gitmesini istemeyebilir. Bu durum, iç politikadaki gerilimlerin tırmanmasına neden olabilir. Fakat, Aliyev’in çağrısı, sürecin hızlandırılması adına bir fırsat oluşturabilir. İki ülke arasındaki diyalogun arttırılması, bölgedeki istikrarı sağlamada ve uluslararası camiada daha sağlıklı bir imaj çizmede önemli bir katkı sunacaktır.
Sonuç olarak, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in, Ermenistan’ı anayasa oluşturmaya davet etmesi, bölgedeki dinamikleri önemli ölçüde etkileme potansiyeline sahiptir. Bu tür bir adım, sadece Ermenistan’a değil, tüm bölgeye yansıyan etkileriyle dikkat çekmektedir. Bunun yanı sıra, iki ülke arasındaki görüşmelerin geliştirilmesi ve karşılıklı güvenin tesis edilmesi, bölgedeki barışın sağlanmasında kritik bir rol oynayacaktır. Aliyev’in bu çağrısının zamanlaması da oldukça önemli, zira iklimin hızla değiştiği günümüzde, her iki devletin de bu fırsatı iyi değerlendirmesi gerekmektedir.
