Günümüz dünyasında birçok geleneksel meslek, modernleşen yaşam dinamikleri ve buna bağlı değişen tüketim alışkanlıkları nedeniyle büyük bir tehdit altındadır. Bu durum, toplumların kültürel miraslarını da etkileyerek, köklü geleneklerin yok olma tehlikesi ile karşı karşıya kalmasına sebep olmaktadır. Peki, bu çarpıcı etkilerin arkasında yatan sebepler nelerdir? Öyle görünüyor ki, kimse artık bu işi yapmak istemiyor. Merak uyandıran bu başlık altında, özellikle son temsilcisi olarak kalan bir mesleğin hikayesini ele alacağız.
Geleneksel meslekler, toplumların kültürel ve sosyal yapılarının bel kemiğini oluşturur. Ancak, sanayi devriminin ardından başlayan modernleşme, bu mesleklerin kıymetini neredeyse unutturdu. Bugün, yeni nesil gençler teknolojik yeniliklere yönelirken, meslek seçimlerinde de farklı bir yol izlemektedirler. Çalışma hayatında sağlanan kolaylıklar ve dijitalleşmenin getirdiği fırsatlar, geleneksel yöntemleri göz ardı etmektedir.
Örneğin, marangozluk, tornacılık hatta zenaatkârlık gibi iş kolları geçmişte saygın ve çok talep gören mesleklerdi. Ancak şimdi, büyük üretim tesisleri ve otomasyon sistemleri sayesinde, bu işlerin insan gücüne olan ihtiyacı gittikçe azalmaktadır. Dolayısıyla, bu mesleklerden birçoğu radikal bir dönüşüm geçirmek zorunda kalmıştır. Bugün, eski ustaların kalfalık dönemlerinde kazandıkları tecrübeleri ve yetenekleri ile pek az kişi bir araya gelmektedir.
Bu geleneksel mesleklerin son temsilcilerinden biri olan Ahmet Usta, 65 yaşında ve marangoz olarak hayatını sürdürüyor. Ahmet Usta, küçük bir atölyede kendi dükkânında çalışarak, çocukluk hayalini gerçekleştirmiş bir isim. Ancak usta, son yıllarda mesleğin zorlaşması ve gençlerin bu alana ilgi göstermemesi nedeniyle büyük bir kaygı taşıyor. “Benimle birlikte bu mesleği öğrenen son nesil de kayboluyor. Artık hiçbir genç kendini bu alanda geliştirmek istemiyor,” diyor. Ahmet Usta'nın gözlemleri, birçok zanaatkarın yaşadığı benzer sorunları da yansıtıyor. Kendi atölyesinde çalışarak, yalnızca geçimini sağlamakla kalmıyor, aynı zamanda gelecek nesillere aktarılması gereken becerileri de bir arada tutmaya çalışıyor.
Mesleğin eski ustalarından biri olarak, onun elinden çıkan her ürün bir anlamda geçmişe bir yolculuk niteliği taşıyor. Ancak gelecek nesillere aktarılması gereken bu tecrübe, gençlerin ilgisizliği nedeniyle sessiz sedasız sönüp gidecek gibi görünmekte. Yeteneklerin, bilgilerinin ve kültürel mirasın zamanla kaybolması, Ahmet Usta’nın en büyük korkusu. Bireyler ve toplum olarak, artık bu değere sahip çıkmanın vakti gelmiştir. Usta, hem kendi hikayesini hem de bu geleneklerin korunması gerektiğine dair mesajını büyük bir tutku ile anlatmaya devam ediyor.
Sonuç olarak, kimse artık bu mesleği yapmak istemiyor diyebilmek, sadece bir gerçek değil, aynı zamanda toplumların kültürel zenginliklerini tehdit eden bir durumdur. Ahmet Usta gibi son temsilcilerin sesi, bu meslekler kaybolmadan önce duyulmak zorundadır. Yeniden bir değer yaratmak ve geleneksel mesleklere olan ilgiyi artırmak, sosyokültürel bir sorumluluk haline gelmiştir. Bizler, bu hikâyeleri duyup duyurarak, atalarımızın mirasını gelecek nesillere aktarmalıyız. Başka türlü, geçmişin sessiz şahidi olan bu ustaların anıları hafızalarımızda kaybolup gidebilir.
